Chắc hẳn mỗi chúng ta từng nghe hoặc thấy đâu đó ký hiệu GDP. Đây là một chỉ số cực kỳ quan trọng. Nó thể hiện sức mạnh của một nền kinh tế một vùng, một quốc gia. Tuy nhiên để hiểu sâu và chính xác GDP là gì? thì không phải ai cũng rõ. Hãy theo dõi hết bài viết dưới đây Wikihay sẽ giải đáp tất tật thông tin liên quan đến ký hiệu này.
GDP là gì?
GDP (Gross Domestic Product) được hiểu là tổng sản phẩm quốc nội hay còn gọi là tổng sản phẩm nội địa. Đây là chỉ số đo lường tổng giá trị thị trường của hàng hóa và dịch vụ trong phạm vi quốc gia tại một thời điểm nhất định.
GDP là gì?
GDP đánh giá tốc độ tăng trưởng của một quốc gia và thể hiện sự biến động giá cả thị trường của sản phẩm, dịch vụ theo thời gian. Nếu chỉ số GDP giảm đồng nghĩa với quá trình sản xuất kinh doanh đang đi xuống, lạm phát, thất nghiệp, mất giá,… Tất cả đều sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế.
Phân loại GDP
Tổng hợp có 4 loại GDP chính dựa trên các tiêu chí đánh giá khác nhau.
GDP danh nghĩa
GDP danh nghĩa là tổng sản phẩm quốc nội được tính theo giá thị trường hiện tại. Nói cách khác, GDP danh nghĩa không loại bỏ lạm phát hoặc tốc độ tăng giá, thứ có thể làm thổi phồng tăng trưởng GDP của một quốc gia.
GDP thực
GDP thực là thước đo GDP đã được điều chỉnh lạm phát, ước tính tổng sản lượng hàng hóa, dịch vụ được sản xuất. Tóm gọn trong một nền kinh tế trong một thời gian nhất định. Với giá cả không thay đổi từ năm này sang năm khác để tách tác động của lạm phát khỏi xu hướng sản lượng theo thời gian.
GDP bình quân đầu người
GDP bình quân đầu người là sản lượng hoặc thu nhập bình quân đầu người trong một nền kinh tế. GDP bình quân đầu người được tính bằng cách lấy GDP của một quốc gia chia cho dân số của quốc gia đó. GDP bình quân đầu người được tính theo danh nghĩa. Tthực tế (đã điều chỉnh lạm phát) hoặc theo ngang giá sức mua (PPP)
GDP ngang giá sức mua (PPP)
Mặc dù không đo lường trực tiếp GDP, nhưng có thể hiểu GDP ngang giá sức mua là việc điều chỉnh sự khác biệt về giá cả địa phương và chi phí sinh hoạt. Để so sánh giữa các quốc gia về sản lượng thực, thu nhập và mức sống.
Phân loại GDP
Những yếu tố ảnh hưởng đến GDP
Dân số
Có thể nói dân số là yếu tố quan trọng đóng vai trò quyết định đến sự tăng trưởng kinh tế. Mối quan hệ giữa chỉ số GDP và dân số là không thể tách rời. Bởi chúng có mối liên quan mật thiết với nhau. Trong đó, dân số là nguồn lực để sản xuất ra hàng hóa, dịch vụ và cũng là đối tượng tiêu thụ hàng hóa đó. Vì thế, tổng dân số là giá trị quan trọng để xác định chỉ số GDP.
FDI
FDI là chỉ số đầu tư trực tiếp nước ngoài, gồm các khoản đầu tư như: tiền mặt, phương thức sản xuất, công nghệ, cơ sở hạ tầng. Nếu như FDI càng tăng sẽ làm mở rộng quy mô sản xuất của các ngành kinh tế, Từ đó tạo điều kiện cho chỉ số GDP được tăng cao. Đồng thời, việc gia tăng vốn đầu tư cũng giúp cho việc đẩy mạnh xuất khẩu và kinh tế được tăng trưởng.
Lạm phát
Lạm phát là xu hướng tăng giá về hàng hóa, dịch vụ một cách liên tục. Nếu tình hình đó diễn ra trong thời gian dài sẽ làm mất giá trị của đồng tiền tại một đất nước nào đó. Lạm phát có ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế. Kéo theo giảm năng suất lao động. Nếu lạm phát vượt ngưỡng cho phép sẽ dẫn đến khủng hoảng kinh tế. Vì thế, nhà nước cần có những chính sách phù hợp để hạn chế mức độ lạm phát ở mức an toàn.
Ý nghĩ của chỉ số GDP
- GDP là tiêu chí đánh giá tốc độ tăng trưởng kinh tế cũng như biểu thị sự biến động của sản phẩm và dịch vụ theo thời gian.
- Giảm sút của chỉ số GDP có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế, dẫn đến suy thoái kinh tế, lạm phát, thất nghiệp, và sự suy giảm giá trị tiền tệ. Điều này tác động trực tiếp đến quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như đời sống của người dân.
- Chỉ số GDP bình quân đầu người thể hiện mức độ thu nhập trung bình cũng như chất lượng sống của người dân tại mỗi quốc gia.
Ý nghỉa của chỉ số GDP
GDP có ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia như thế nào?
- GDP là chỉ số quan trọng được Chính phủ lựa chọn để đánh giá và so sánh sự tăng trưởng của các quốc gia trên thế giới. Đây cũng là chỉ tiêu quan trọng để xây dựng chính sách điều hành vĩ mô.
- Ngoài ra đây còn là thước đo đánh giá tốc độ tăng trưởng kinh tế. Nó phản ánh rõ ràng sự biến động của hàng hóa, dịch vụ theo thời gian. GDP được sử dụng trong tính toán các cân đối lớn của nền kinh tế. Từ đó nhận định rõ ràng đặc điểm, tính chất tăng trưởng của một quốc gia.
- Đặc biệt, chỉ tiêu GDP giúp thấy được thực trạng sản xuất của nền kinh tế. Từ đó các Chính phủ sẽ có định hướng tập trung phát triển khu vực kinh tế, vùng kinh tế phù hợp. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng có cơ sở để ra quyết định đầu tư, mở rộng hoặc thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh.
Những hạn chế của chỉ số GDP là gì?
- Không phản ánh đầy đủ các hoạt động sản xuất như sản xuất tự cung, tự cấp. Không đánh giá chất lượng của sản phẩm.
- Không tính toán được giá trị của hoạt động kinh tế không chính thức như việc làm ngoài giấy tờ, thị trường chợ đen, công việc tình nguyện và sản xuất từ hộ gia đình.
- Không tính đến lợi nhuận được gửi về từ các công ty nước ngoài tại quốc gia đó.
- Chỉ tập trung vào việc sản xuất hàng hóa cuối cùng và đầu tư mới, bỏ qua các hoạt động trung gian giữa các doanh nghiệp.
- Tăng trưởng GDP không thể đánh giá chính xác sự phát triển của quốc gia hay đời sống người dân. Vì nó tập trung vào khía cạnh vật chất mà không xem xét tổng thể phát triển của một quốc gia.
Cách tính GDP
Phương pháp chi tiêu
GDP theo phương pháp chi tiêu tính toán dựa trên mức chi tiêu của các thành phần kinh tế trong một quốc gia. Cách tính GDP theo phương pháp chi tiêu có như sau:
GDP = C + I + G + NX
Trong đó:
- C (Consumption): chi tiêu cá nhân
- I (Investment): đầu tư
G (Government Spending): chi tiêu chính phủ - NX (Net Export): cán cân thương mại, với NX = Xuất Khẩu (X:Export) – Nhập Khẩu (M:Import)
Phương pháp sản xuất
Nếu ta xem xét từ góc độ sản xuất, tổng sản phẩm quốc nội đại diện cho tổng giá trị gia tăng của toàn bộ hoạt động kinh tế của một quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể. Cách tính GDP theo phương pháp sản xuất có công thức như sau:
GDP = Giá trị tăng thêm + Thuế nhập khẩu
Cách tính GDP
Phương pháp thu nhập
GDP theo phương pháp thu nhập đại diện cho một cách tính GDP ở giữa hai phương pháp trên. Phương pháp thu nhập tổng hợp tất cả thu nhập của lao động, thuế sản xuất, giảm giá tài sản cố định được sử dụng trong quá trình sản xuất và giá trị thặng dư sản xuất trong một thời kỳ kinh tế của một quốc gia. Cách tính GDP theo phương pháp thu nhập có công thức như sau:
GDP = W + I + Pr + R + Ti + De
Trong đó:
- W (Wage): tiền lương
- I (Interest): tiền lãi
- Pr (Profit): lợi nhuận
- R (Rent): tiền thuê
- Ti (Indirect Tax): Thuế gián thu
- De (Depreciation): Khấu hao tài sản cố định
Tổng kết
Wikihay đã giúp bạn trả lời câu hỏi chỉ số GDP là gì?. Hi vọng qua đây sẽ giúp người đọc hiểu được chi tiết hơn. Đừng quên cập nhật và theo dõi các bài viết hữu ích tiếp theo nhé.
Để lại một bình luận